درس هايي كه هر مهندس عمران در دانشگاه بايد پاس كند

چه خوشتان بياييد و چه خوشتان نياييد وقتي رشته ي مهندسي عمران را انتخاب ميكنيد و وارد دانشگاه ميشويد بايد از يك سري اصول و قوانين و قواعد پيروي كنيد

رشته ي عمران مانند خيلي از رشته هاي ديگر مانند نرم افزار نيست كه شما با رفتن به يك كلاس خارج از دانشگاه بتوانيد محتويات مورد نيازتان را ياد بگيريد ,

اما اگر از آن دست از افراد هستيد كه ميگوييد در دانشگاه هم چيزي ياد نگرفته ايد و آنطور كه بايد و شايد حس ميكنيد دانشگاه هم براي شما مفيد نيست طبيعتا تا حدي حق با شماست و صد البته ادامه ي اين مقاله را هم نبايد از دست بدهيد.

به عنوان يك مهندس عمران شما نياز داريد تا يك سري از اطلاعات را به عنوان بيس و حداقل داشته باشيد و اين اطلاعات را بايد با انتخاب دروسي در دانشگاه بگذرانيد و يا اين كه خودتان مطالعه ي جدا و فراتر از سطح كلاس و دانشگاه داشته باشيد.

ما با روشي كه در دانشگاه ها مورد قبول ميباشد كاري نداريم , چون در دانشگاه فقط و فقط هدف نمره ي بالا ميباشد و بازار كار متاسفانه در دانشگاه ارزش چندان زيادي ندارد.

همچنين در دانشگاه دروسي را به اجبار به شما تحميل ميكنند كه در زندگي آينده ي شما به دردتان نميخورد , به عنوان مثال دروس انديشه اسلامي , تربيت بدني و … در بازار كاري يك مهندس عمران كارايي ندارد.

همچنين دروسي مانند هيدرولوژي و هيدروليك فقط در صورتي كه شما در مقاطع بالاتر و كارشناسي ارشد و دكتري قصد ادامه ي تحصيل داشته باشيد براي شما مفيد هستند.

پس هدف من از نوشتن اين مقاله يك الك كردن درست و حسابي از كل ۱۴۷ يا ۱۵۰ واحدي است كه شما بايد آن را بگذرانيد و در مورد آن ها اطلاع داشته باشيد.

مهم نيست اين دروس در دانشگاه شما ارائه نميشود و يا حتي اگر ارائه ميشود كيفيت مطلوب و يا استاد خوبي ندارد , در بازار كار شما بايد اين موارد را بدانيد و نداستن آن در بازار كار شما را بيسواد جلوه ميدهد.

و طبعا بعدا در بازار كار جدا از مشكلاتي كه به آن ها برميخوريد , يكي از بدترين حس هاي دنيا را به شما منتقل ميكنند و آن هم مسخره كردن شماست و با جمله ي مشهور پس نوي اون دانشگاه چي به شما ياد ميدن ازتون پذيرايي ميكنند.

اگر تا الان از افرادي كه در رشته ي عمران تحصبل كرده اند بپرسيد دروس مفيد و مهم در اين رشته چيست؟

بدون شك و بدون برو برگرد و با قطعيت تمام به شما اول از همه ميگويند استاتيك و بعد هم مقاومت مصالح

اما كساني كه اين دروس را پاس ميكنند هم معمولا از كاربرد آن ها در علم عمران بي خبر هستند , يا اين كه واقعا كاربردي در علم عمران ندارند؟

اشتباه اول

استاتيك و مقاومت مصالح دروس مهمي هستند , اما اگر شما قصد محاسبات دستي را داشته باشيد

شايد داريد ميپرسيد كه مفهوم اين جمله چيست؟

اگر شما قصد تحليل و طراحي اعضاي سازه اي را به صورت دستي و بدون استفاده از نرم افزار با روش هايي كه در دروس تحليل ۱ و ۲ و طراحي سازه فولادي و بتني ۱ و ۲ ياد ميگيريد را داريد

اين دروس از نان شب هم براي شما واجب تر است و الزاما بايد خط به خط آن را بدانيد و از همه مهم تر بخش كشيدن نمودارهاي خمش و برش

اما امروزه حتي يك مهندس هم به صورت دستي , حتي يك عضو سازه اي را طراحي نميكند و آن را به نرم افزارها ميسپارند و از تحليل و طراحي و بررسي نتايج با زدن چند دكمه به راحتي انجام ميشود.

خصوصا در وضعيت اجرايي و بازار كار اجرا اصلا به اين دو درس نيازي نداريد و بلد بودن آن ها به هيچ درد شما نخواهد خورد.

از طرفي نكته ي حائز اهميتي كه اينجا مطرح ميشود اين است كه در كدام بازار كار , كدام دروس به درد من ميخورند؟

به عنوان مثال اگر قصد ورود به بازار كار اجرايي داشته باشيم چه دروسي را بايد با دقت بيشتري ياد بگيريم؟

و اگر قصد فعاليت در بازار كاري مشاور و محاسب را داشته باشيم چه دروسي را بايد بگذرانيم؟

خوب پس از ابتداي به امر شروع ميكنيم به بررسي دروس مهمي كه هر مهندس عمراني بايد بداند:

بارگذاري:

درسي مرموز براي دانشجويان دانشگاه آزاد , چرا كه اين درس از ليست دروس ورودي هاي ۹۱ به بعد حذف شده است ولي نظام مهندسي به شدت به اين درس نياز دارد و بدون گذراندن آن در گرفتن مدرك نظام مهندسي ممكن است كمي به مشكل بخوريد.

از طرفي اين درس به نظر من پايه اي ترين درس رشته ي عمران است , فرقي نداره شما در بازار كار اجرايي باشيد يا محاسبات و مشاور در نهايت اين درس بي نهايت براي شما مهم است.

هميشه در دروس استاتيك و مقاومت مصالح و حتي درس تحليل هم شما با بارهايي مرموز سر و كار داريد , بارهاي گسترده , نقطه اي , كوپل شده , اما اين كه ذات اين بارها در سازه چيست و از كجا آمده اند

معمولا به شما گفته نميشود و پاسخ آن درس بارگذاري است كه درسي فوق العاده مهم است و مهندسي كه بارگذاري نداند مثل زنبوري است كه توانايي توليد عسل نداشته باشد.

حتي در مورد تركيبات بارها هم به شما در بخش بارگذاري اطلاعات زيادي نميدهند و در دروس طراحي معمولا به شما فقط بار زنده و مرده را يك توضيح كوچك و ساده ميدهند و از ادامه ي تعريفات و جزئيات آن صرف نظر ميكنند.

اگر تا الان اين درس را ياد نگرفته ايد حتما به صورت مهمان در كلاس هاي اين درس شركت كنيد و يا كتاب هاي بارگذاري را خريده و بخوانيد.

تحليل ۱ و تحليل ۲:

اين درس فقط به درد مهندسين مشاور و محاسب ميخورد و اگر تصميم قطعي داريد كه در بخش اجرا كار كنيد ادامه ي اين مطلب گره اي از مشكلات شما باز نخواهد كرد.

اما كساني كه ميخواهند محاسب شوند و در بازار كاري عمران در بخش محاسبات فعاليت كنند حتما بايد اين درس را بگذرانند تا با مفاهيم نيرويي و انتقال نيرو , توضيع نيرو در طبقات و تحليل هاي پرتال و يك دهم دهانه آشنا باشند.

همچين بلد بودن روش هاي ماتريس سختي به درك بهتري از كار با ايتبس و نرم افزارهاي مشابه به شما ميده و كمك بسيار زيادي در اين كه شما محاسب بهتري باشيد بهتون ميكنه.

طراحي سازه فولادي ۱ و ۲:

اين درس گستره ي بي نهايت زيادي از اطلاعات رو به شما ميده , از طراحي كردن مقاطع فولادي تحت بارهاي مختلف مانند  كششش و فشار و خمش و برش گرفته تا طراحي تير ورق و سخت كننده و اتصالات رايج آن ها

و همچنين با  انواع سيستم هاي سازه اي فولادي مثل قاب هاي خمشي , قاب هايي با اتصالات مهار بندي شده , قاب هاي دوگانه و … آشنا ميشويد.

با توجه به اين كه اين درس گستره ي زيادي از اطلاعات را تحت پوشش ميدهد براي هر دو گروه محاسبين و اجرا كننده ها بيش از حد كاربردي ميباشد , براي مهندسيني كه در بخش اجرا كار و فعاليت ميكنند

شناخت انواع اتصالات و مقاطع و انواع روش هاي جوش و كاربرد آن ها و تسلط به استفاده از هر نوع جوش در مكان مناسب امري بسيار مهم و حياتي ميباشد.

اما اگر احساس ميكنيد كه مواردي كه در دروس فولاد ۱ و ۲ براي جوش و اتصالات آن كمك زيادي به شما نميكند ميتوانيد درس تكنولوژي بازرسي جوش را هم برداريد كه در اين درس بيشتر به جنبه هاي اجرايي و اشكالات جوش ها پرداخته ميشود.

البته اين درس در دانشگاه هاي خيلي كمي ارائه شده و اگر در دانشگاه شما نبود ميتوانيد با جستجو كردن اطلاعات مفيدي را در اين زمينه پيدا كنيد.

طراحي سازه بتني ۱ و ۲:

اين درس هم مانند درس طراحي سازه فولادي , گستره ي زيادي از اطلاعات از طراحي اعضا در برابر انواع نيرو گرفته تا طراحي سقف هاي تيرچه بلوك و دال بتني در اختيار شما قرار ميدهد.

همچنين با توجه به اشاره كردن انواع سقف , آشنايي با سقف هاي تيرچه بلوك و دال بتني در اجرا بسيار به شما كمك ميكند و همچنين آشنايي با ديتيل هاي اين نوع سقف ها بسيار كمك كننده به شما ميباشد.

همچنين در اين درس بحث طراحي ديوار برشي هم مطرح ميشود كه عضوي فوق العاده قوي و سخت محسوب شده و مزاياي بيشماري در طراحي براي شما دارد.

همچنين آشنايي جزئي با روش هاي قالب بندي و اجرا كردن سازه هاي بتني در اين درس معمولا گفته ميشود كه براي كساني كه وارد بازار كار اجرا ميشوند به شدت لازم به يادگيري است.

اصول مهندسي زلزله:

به جرات ميتوان گفت كل دروسي كه در دانشگاه در رشته ي عمران ميگذرانيد يك طرف و درس اصول مهندسي زلزله هم يك طرف , اين درس از حياتي ترين دروس رشته ي عمران ميباشد كه حتي اگر در بازار كاري رشته ي عمران قصد فعاليت كردن هم نداشته باشيد

بايد حتما اين درس را بگذرانيد , چرا كه بينشي فوق العاده به شما نسبت به سازه و خطراتي كه در يك سازه ممكن است رخ دهد به شما ميدهد.

خصوصا در كشور ما ايران كه پهنه ي لرزه خيزي بي نهايت بالايي دارد و چندين سال هم از دوره ي زلزله ي مشخص شده در كشور ما ميگذرد.

شما بايد به عنوان يك مهندس عمران بدانيد كه نيروي زلزله يك ساختمان به صورت تقريبي چه مقدار است و اين نيرو به مانند يك گلوله كه مغز انسان برخورد ميكند ميتواند براي سازه خطرناك باشد.

همجنين از اثر وزن در سازه ها با خبر ميشويد كه هر چه وزن سازه سنگين تر باشد سازه وضعيت بدتري پيدا ميكند , در اين درس به صورت كامل با مفهوم سختي آشنا ميشويد و ياد ميگيريد كه اگر به عنوان مثال در يك نقشه يك تير بتني به ارتفاع ۵۰ سانتي وجود داشت

و شما آن را ۶۰ سانتي اجرا كرديد , احتمالا در جهت امنيت ساكنين ساختمان و خريداران كار نكرده ايد بلكه به احتمال زياد اسباب مرگ آن ها فراهم كرده ايد.

همچنين متوجه ميشويد از دوره ي ۱۰۰ ساله ي بازگشت زلزله در تهران حدود ۸۰ سال گذشته و هنوز بعد از گذشت ۱۸۰ سال هيچ زلزله اي نيامده است و اين يعني انباشت يك نيروي بي نهايت بزرگ

به صورت كلي درس زلزله يك درس بي نهايت مهم است و همانطور كه در اول به ان اشاره شد كل دروس مهندسي عمران در يك طرف و درس زلزله هم در يك طرف ديگر.

تكنولوژي بتن و آزمايشگاه:

اين درس اهميت بسيار زيادي براي كساني كه در بخش اجرا فعاليت ميكنند دارد و به صورت كلي ميتوان گفت هسته ي اصلي كار اجرايي در سازه هاي بتني را تقريبا اين درس تشكيل ميدهد.

مفاهيمي مانند طرح اختلاط بتن كه شامل درصد سيمان و آب و موارد ديگر ميشود , روان كننده هاي بتني و مزاياي استفاده از آن ها , آشنايي اوليه با مقاومت بتن و انجام آزمايش در آزمايشگاه تكنولوژي بتن ,

روش هاي درست اجراي سازه ي بتني , مدت زمان دقيق و مفيد رسيدن ميكسر به محل اجرا و موارد زياد ديگري مانند اسلامپ بتن كه از اهميت فوق العاده براي كساني كه در بخش اجرا فعاليت ميكنند وجود دارد.

روش هاي اجرا:

همانطور كه از اسم درس مشخص است هويت اين درس آشنايي با روش هاي اجرايي و موارد مختلف در اجراي ساختمان و شناختن معايب و محاسن در كارگاه هاي عمراني ميباشد و گذراندن آن براي همه ي مهندسين فعال در بخش اجرا به شدت مهم است.

براي مهندسين مشاور گذراندن اين درس هم خوب است چرا كه ديدي بهتر از روند اجراي پروژه ها به شما ميدهد و با داشتن اين ديد اجرايي , سازه اي دقيق تر طراحي ميكنيد.

متره و برآورد:

اين درس هم از بخش هاي مهم چه در كارگاه و چه در دفاتر فني ميباشد.به نوعي ميتوان گفت كه ميزان مصالح مصرفي و ميزان هزينه ي آن ها طبق نرخ هاي مصوب به صورت كلي در اين درس آموزش داده ميشود.

منتهي به دليل اين كه اين درس در اكثر دانشگاه ها با كيفيت مطلوبي ارائه نميشود , اكثر دانشجويان در اين مورد چيز خاصي ياد نميگيرند , پس اگر قصد فعاليت در اين بازار كار را داريد حتما بايد تسلط كافي

هم به متره و هم برآورد و هم صورت وضعيت نويسي و ضوابط و قوانيني كه در هزينه هاي روند پروژه موثر است داشته باشيد.

مكمل و كامل كننده ي اين درس هم درس اصول مديريت ساخت ميباشد كه بيشتر براي كساني كه هدفشان تحصيل در مقاطع بالاتر مانند ارشد ميباشد كاربردي ميباشد.

طراحي سازه هاي بنايي:

اين درس هم يكي از اصلي ترين درس هاي مهندسي عمران ميباشد اما در محل هايي كه پهنه ي لرزه خيزي كمي داريم و شخص بيشتر به فعاليت در روستاها و مكان هايي كه اجراي سازه هاي بنايي(بدون اسكلت فولادي و بتني) هستند كاربرد دارد.

اين درس در محيط هاي شهري بزرگ مانند تهران كه پهنه ي لرزه خيزي خيلي زيادي دارند اصلا مجاز نبوده و ساخت و طراحي آن از طرف نظام مهندسي رد ميشود.مگر با روش هاي خاصي كه خودتان ميدانيد بتوانيد آن ها را بسازيد و اجرا كنيد.

خاك و پي:

اين دو درس كه كاملا مكمل هم هستند  از دروس مهم رشته ي عمران براي مهندسين عمران به حساب مياييند و كاربرد بيشتر آن ها در طراحي ديوار حائل

و محاسبه ي نيروهاي مربوطه از طرف خاك به ديوار ميباشد كه با چندين روش قابل محاسبه است كه معمولا مهندسين محاسب از مشهورترين روش كه مونونه اكابه نام دارد استفاده ميكنند.

نقشه برداري:

اين درس هم يكي از دروس مهم براي مهندسين نقشه بردار است كه البته معمولا ارائه ي خوبي در دانشگاه نميشود و اگر قصد فعاليت به عنوان نقشه بردار را داريد بايد مدتي را در يك شركت كاراموزي كنيد

تا با انواع دوربين و روش هاي كاري آن ها و نفشه برداري با درصد خطاي مجاز آشنا شويد تا بتوانيد يك نقشه بردار خوب بشويد.

البته گرايشي از مهندسي عمران به نام نقشه برداري وجود دارد كه در دانشگاه به عنوان يك رشته ارائه ميشود و كساني كه در اين رشته تحصيل كرده اند شانس بيشتري براي كار كردن در اين رشته دارند تا كساني كه فقط يك واحد درسي را در دانشگاه با اين نام ميگذرانند.

تاسيسات مكانيكي و برقي:

اين درس يكي از مهم ترين درس ها براي كساني هست كه در زمينه و بخش اجرا فعاليت ميكنند , و بيشتر جنبه ي نظارتي بر روند پروزه دارد و ميتوان گفت كه كليت اجراي تاسيسات در يك سازه را در اين درس ياد ميگيريد.

و با اشتباهات هولناكي كه خيلي از مهندسين در حين روند پروژه انجام ميدهند و گاها خسارت هاي جاني هم به همراه دارد آشنا ميشويد.

اين درس هم مانند اصول مهندسي زلزله ميباشد و حتي اگر قصد كار كردن در اين رشته را نداريد حتما اين درس را پاس كنيد تا حداقل در هنگام خريد يك خانه ي جديد بتوانيد تاسيسات آن را كنترل كنيد.

پروژه سازه فولادي و بتني:

اين درس هم يكي از دروس مهم براي مهندسين عمران ميباشد كه كليت روند انجام يك پروژه ي محاسبات را در مدت زمان مشخص ياد ميگيرند و اگر اين بخش و اين پروژه ها را به صورت كاملا خوبي انجام دهند , احتمال اين كه در آينده به درآمد خوبي برسند

براي آن ها بسيار زياد است , چرا كه روند انجام طراحي يك سازه را به صورت كامل در اين بخش ياد ميگيريد و تقريبا همه ي سازه ها هم از اين روند و قانون استفاده ميكنند.

دروس نرم افزاري:

اگر ميخواهيد محاسب خوبي باشيد , همه ي دروس نرم افزاريي كه در دانشگاه شما ارائه ميشود را برداريد , حتي اگر ميتوانيد در دانشگاه هاي ديگر به صورت مهمان حضور پيدا كنيد تا اين درس ها را ياد بگيريد.

منبع اصلي درآمد مهندسين مشاوري كه در زمينه ي طراحي سيستم هاي سازه اي كار ميكنند , همين نرم افزارها ميباشند و ياد گرفتن كلي اصول آن ها براي افراد بسيار ضروري و حائز اهميت ميباشد.

اين دروس مانند نرم افزارهاي عمران , مقدمه اي بر مدلسازي و شبيه سازي و … ميباشد كه هسته ي اصلي كار با يك نرم افزار را به شما ياد ميدهند ولي جزئيات انجام پروژه ها را بايد با خواندن آيين نامه ها به دست آوريد.

در نهايت توجه داشته باشيد داشتيد كه اين مقاله فقط براي مهندسين هست كه در آينده قصد فعاليت در بازار كار ساختمان را دارند , اگر بازار كاري شما و يا علاقه ي شما به سمت گرايش هاي ديگر عمران مانند راهسازي و يا مواردي از اين دست ميباشد

اين مقاله گره گشاي كارشان نخواهد بود , همچنين دروسي كه در اين مقاله گفته شد از مهم ترين درس هاي رشته ي عمران بوده در بازار كار بوده و به نوعي براي علمي كه در اين رشته ها داريد به شما پول داده ميشود.

وگرنه دروسي مانند مقاومت مصالح و استاتيك هم همانطور كه در ابتداي مقاله اشاره شد مهم هستند ولي كاربرد مالي زيادي براي مخاطب بازار هدف ندارند و با علم استاتيك و مقاومت مصالح و يا دينايمك و … در بازار كاري كشور ما براي استخدام تقريبا به درد نخور خواهند بود.

شما با مشخص كردن هدف كاريتان در آينده , دروسي كه در اين مقاله آمد را حتما به شيوه اي اصولي و دقيق ياد بگيريد و مطمئن باشيد كه با وقت گذاشتن براي چيزي كه در آينده به دردتان ميخورد ميتوانيد از آن كسب درآمد كنيد.