معماري گوتيك چيست و چگونه پديد آمد؟

معماري گوتيك، يكي از سبك‌ها و دوره‌هاي تاريخي معماري است. اين يك سبك مذهبي است كه همواره در خدمت كليسا بوده‌است.

در سال ۱۵۵۰ جورجو وازاري (۱۵۷۴–۱۵۱۱) نخستين بار اصطلاح گوتيك را به شكل واژه‌اي براي تمسخرآميز توصيف كردن هنر و معماري دورهٔ سده‌هاي ميانه پسين به كار برد و آن را به گوت‌ها نسبت داد يعني آن را «هولناك و بي‌فرهنگ» معرفي كرد.

آغاز پيدايش هيچ‌يك از شيوه‌هاي معماري را به دقت شيوهٔ گوتيك، نمي‌توان تعيين كرد. هنر معماري گوتيك در ميان سال‌هاي ۱۱۳۷ و ۱۱۴۴ (ميلادي) در جريان بازسازي كليساي سن-دني فرانسه پا به عرصه وجود گذاشت و تا اواسط قرن شانزدهم ميلادي در اروپا معمول بود. هنر گوتيك در ميان دو دورهٔ هنر رمانسك و رنسانس واقع شده‌است و تا قبل از دورهٔ مدرن، گوتيك به عنوان يك صفت منفي به كار مي‌رفت و فيلاريته از آن به عنوان هنر فلاكت‌زده ياد مي‌كند. سبك معماري جورجيا الهام گرفته از اين سبك، در سال‌هاي ۱۷۲۰ تا ۱۸۴۰ در كشورهاي انگليسي زبان شهرت يافت.

دورهٔ گوتيك در فرهنگ جهان دوران استيلاي مذهب و بالاخص كليسا، بر جوامع بوده‌است. نوع ارتباطات در آن دوران به صورت عمودي تعريف مي‌شد. بدين معنا كه تمام ابعاد و جنبه‌هاي زندگي در جهت خداوند و براي خداوند تعريف مي‌شد. اين الگو در آن دوران خود را به صورت فلش‌هاي رو به بالا (به سمت خداوند) نشان داده‌است. دورهٔ گوتيك با ظهور اومانيسم پايان يافت. البته عده‌اي دورهٔ رنسانس را دشمن گوتيك مي‌دانند.

يكي از ويژگي‌هاي گوتيك، قوس نوك تيز است. اين نوع طاق قبل از اين‌كه در معماري قرون وسطي به كار گرفته شوند، در خاور ميانه، در معماري اسلامي استفاده مي‌شد. در نتيجه به نظر مي‌رسد كه معماري شرق نزديك و خاورميانه براي بناهاي فرانسه مانند كليساي جامع Autun الهام‌بخش بوده‌است. در غير اين صورت طاق به سبك رومي هست.

قوس‌هاي نوك تيز به‌طور گسترده در تزئين گذرگاه طاقدار كور رومي نيز رخ مي‌دهد كه در آن قوس‌هاي نيم‌دايره با يك الگوي تزئيني ساده همديگر را مي‌پوشانند و نوك‌هاي تيز به صورت تصادفي در طراحي پيش مي‌آيند.

دوره هاي معماري گوتيك

معماري در اروپا طي سده‌هاي سيزده و چهارده شكل گرفته و شكل‌گيري آن درطي سه مرحله بوده‌است.

-گوتيك آغازين

معماري گوتيك با دوباره ساختن كليساي سن دني پاريس، در فرانسه اغاز گرديد. در كليساهاي گوتيك آغازين تاق جناغي بسيار به چشم مي خورد.  تاق جناغي با توجه به قوس‌هاي متقاطع يا اريب در  زير طاق گهواره اي خيلي اسان شناخته مي‌شود . اين قوس‌ها نقش ارماتور يا مسلح‌كننده اي را دارند كه به عنوان چهارچوبي براي استخوان عصر گوتيك مورد استفاده قرار گرفته‌اند. معماري گوتيك آغازين دوره متمايز شدن از هنر رومانسك و خودسازي و تكامل شيوه گوتيك است، كه نيمه قرن دوازدهم ميلادي را فرا گرفت و به انگلستان نيز نفوذ داشت.

-گوتيك متعالي

-گوتيك شعاع سان (تابناك)