آشنايي با سبك هاي معماري معروف و مجبوب در تاريخ اروپا

۱. كلاسيك

معماري كلاسيك ، اثر جاودانه‌ي عصر طلايي يونان و رم باستان، ريشه‌ي اصلي شكل‌گيري

سبك‌هاي معماري پس از آن است. تناسبات از اركان اصلي اين سبك مي‌باشد. در اين دوره انواع

ستون‌سازي وارد حيطه ساختمان‌ها شد كه مهم‌ترين آن‌ها «دوريك» و «يونيك»، الهام گرفته از

تناسبات بدن انسان بودند. معماران طراحي فضاهاي شهري بسيار جدي گرفتند و آكروپليس‌ها عضوي

از شهرهاي يوناني شدند. معابد سنگي، آمفي تئاترهاي روباز و فضاهاي جمعي شهري مثل آگوراها كه

محل تجمع و برگزاري مراسم‌ها بودند، از مهم‌ترين يادگارهاي دوره‌ي كلاسيك در تاريخ معماري جهان هستند.

۲. بيزانسي

سبك معماري بيزانسي متعلق به امپراطوري بيزانس بوده و عناصر معماري يونان و روم را منعكس مي‌كند.

اين سبك از زمان بازسازي شهر بيزانتيوم توسط كنستانتين كبير شكل گرفت كه بعدا

به كنستانتينوپل (قسطنطنيه) تغيير نام داد. در اين سبك از پيچيدگي‌هاي هندسي به وفور استفاده مي‌شد

و سنگ در تزئينات جاي خود را به آجر و گچبري داد. علاوه بر آن به جاي حكاكي از موزاييك كاري بهره مي‌گرفتند.

گنبدهاي پيچيده بر روي ستون‌هاي بزرگ قرار داشتند و پنجره‌هاي نورگير متعددي فضا را روشن مي‌كردند.

۳. كارولنژي

سبك معماري كارولنژي سبكي مختص شمال اروپا بود كه به آن پيشا رمانسكي هم مي‌گفتند.

اين سبك در اواخر قرن ۸ و اوايل قرن ۹ شكل گرفت كه در آن زمان خاندان كارولنژيان سياست غرب اروپا

را در اختيار داشت. ميل به تقليد از معماري رومي در اين سبك كاملاً قابل تشخيص بوده و ويژگي‌هايي

از اوايل مسيحيت و معماري بيزانس هم در آن به چشم مي‌خورد.

۴. رمانسك

معماري رمانسك مربوط به دوران قرون وسطي در اروپا بوده و بيشتر با طاق‌هاي نيم دايره‌اش شناخته مي‌شود.

تاريخ شروع مشخصي براي اين سبك پيدا نشده اما احتمالاً از قرن ۶ تا ۱۱ شكل گرفته است. در قرن ۱۲،

سبك رمانسك تبديل به سبكي ديگر به نام گوتيك شد كه به خاطر طاق‌هاي نوك تيز شهرت دارد.

نمونه‌هاي اين سبك معماري در قسمت‌هاي مختلف اروپا وجود داشته و اولين سبك معماري بومي

اروپا از زمان معماري امپراطوري روم به شمار مي‌رود. در سبك رمانسك، تركيبي از ويژگي‌هاي

معماري باستاني روم و بيزانسي به چشم خورده و ديوارهاي ضخيم، طاق‌هاي گرد، ستون‌هاي بزرگ،

برج‌هاي بلند و گذرگاه‌هاي طاقي دكوراتيو از ساير ويژگي‌هايش هستند.

۵. گوتيك

سبك معماري گوتيك در دوران اوج و پايان قرون وسطي در اروپا رواج يافت. اين سبك كه وارث

ويژگي‌هاي رمانسك بود بعدتر به سبكي به نام رنسانس تبديل گشت. تولد آن را مي‌توان در قرن

۱۲ فرانسه جستجو كرد و تا قرن ۱۶ نيز به حيات خود ادامه داد. از ويژگي‌هاي بارز اين سبك،

طاق‌هاي نوك تيز، ستون‌هاي قوسي و سقف‌هاي دنده‌اي هستند. اين سبك معماري را در بسياري

از كليساهاي جامع و صومعه‌هاي اروپايي مي‌توانيد ببينيد. البته در قلعه‌ها، كاخ‌ها،

ساختمان‌هاي شهرداري و غيره نيز آن را به كار برده‌اند.

۶. رنسانس

سبك معماري رنسانسي اروپا در بين قرن ۱۴ تا ۱۷ مورد استفاده بود و آن را در مناطق گوناگوني مي‌توانيد ببينيد. در اين سبك، عناصر مشخصي از معماري يونان باستان و روم به چشم خورده و روح مترياليسم را منعكس مي‌كند. محل تولد سبك معماري رنسانسي در فلورانس بود و خيلي زود به شهرهاي ديگر ايتاليا نيز سرايت كرد. از ويژگي‌هاي مهم معماري رنسانسي مي‌توان به تقارن، تناسب، هندسه و نظم بين اجزا اشاره كرد كه همگي بويي از هنر كلاسيك باستاني را مي‌دهند. نظم حاكم در ستون‌ها، ستون‌نماها و چهارچوب‌ها در كنار سيستم پيچيده تقسيمي كه در قسمت‌هاي گوناگون بنا به كار گرفته مي‌شد بسيار قابل توجه هستند.

۷. باروك

سبك معماري باروك از اواخر قرن ۱۶ رواج پيدا كرد و يكي از مهم‌ترين خصلت‌هاي آن حالتي از نمايش تئاتر گونه است. اين سبك به همراه تجمل و شكوهي كه دارد، از طرفي بيش از سبك‌هاي گذشته احساس را در نظر مي‌گيرد و از سمت ديگر مي‌توانيد ثروت و قدرت كليساي كاتوليك را در آن تماشا كنيد. اين سبك جديد به ويژه خود را در بناهاي سفارشي مذهبي بروز داد. از ويژگي‌هاي اصلي اين سبك مي‌توانيم به استفاده نمايشي از نور و سايه، استفاده جدي از رنگ و تزئينات، به كار گيري مجسمه و گچبري، عناصر پيچيده معماري و راهروهاي عريض‌تر در كليسا اشاره كنيم.

۸. روكوكو

سبك معماري روكوكو در اواخر قرن ۱۸ و به عنوان يك جنبش هنري و سبك، قسمت‌هاي مختلف هنر مانند نقاشي، مجسمه، معماري، طراحي داخلي، ادبيات، دكوراسيون، موسيقي و تئاتر را تحت تأثير قرار داد. مهد آن را مي‌توان پاريس عنوان كرد. اين سبك براي اعتراض در برابر شكوه، تقارن، نظم خشك و قواعد سخت سبك‌هاي قبلي مانند باروك شكل گرفت. اين شيوه را به ويژه در كاخ ورساي مي‌توانيد به خوبي تماشا كنيد. در سبك معماري روكوكو تزئينات بسيار پر زرق و برق و رنگارنگي حضور دارند و تقارن به كلي مفهوم جديدي را به خود مي‌گيرد. روكوكو نسبت به سبك باروك كه تاكيد روي مذهب و مسيحيت داشت، سكولارتر بوده و در آن لذت‌هاي دنيوي بيشتر در نظر گرفته‌ شده‌اند.

۹. نئوكلاسيك

سبك معماري نئوكلاسيك در اوايل قرن ۱۸ شكل گرفت و همان طور كه از نام آن پيداست، كاملاً از سبك كلاسيك باستان مشتق مي‌شود. اين سبك نيز با افراط روكوكو در تزئين و عدم قرينگي مقابله مي‌كرد. از اين نظر مي‌توان آن را هم رديف سبك‌هاي قبل از روكوكو مانند باروك دانست. اين سبك معماري هنوز هم در بسياري از بناها استفاده مي‌شود.

۱۰. نئو گوتيك

سبك نئوگوتيك يا گوتيك ويكتورين، در اواخر دهه ۱۷۴۰ در انگليس شكل گرفت. محبوبيت آن به سرعت در اوايل قرن ۱۹ توسط كساني كه قصد داشتند اين سبك قرون وسطايي را در تقابل با نئو كلاسيك رواج دهند افزايش يافت. اين سبك همان ويژگي‌هاي سبك گوتيك اصلي را بازنمايي كرده كه شامل الگوهاي دكوراتيو، تاج زينتي نوك برج، پنجره‌هاي كشيده و باريك و بيرون زدگي بالاي درب ورودي مي‌شود.

۱۱. آرت نوو يا هنر نو

معماري آرت نوو يا هنر نو مختص اروپا نيست و يك سبك بين‌المللي هنر، معماري و هنر كاربردي محسوب مي‌شود. اين سبك كه به ويژه در هنرهاي تزئيني مورد توجه بود، بين سال‌هاي ۱۸۹۰ تا ۱۹۱۰ شهرت زيادي پيدا كرد. آرت نوو واكنشي به هنر آكادميك قرن ۱۹ بود و از فرم‌هاي طبيعي به ويژه خطوط منحني، گياهي و گل‌ها تشكيل مي‌شد. اولين خانه‌هاي به سبك آرت نوو توسط «ويكتور هورتا» (Victor Horta) و «هنري فان دِفلده» (Henry Van de Velde) در بروكسل ساخته شدند. در اين خانه‌ها جداي از خود سازه، در تزئينات داخلي، مبلمان، فرش‌ها و جزئيات معماري نيز ويژگي‌هاي آرت نوو به چشم مي‌خوردند.

۱۲. آردكو

سبك آرت دكو، علاوه بر معماري ، در هنرهاي ديگر مانند هنرهاي تصويري و ديزاين نيز مورد استفاده بود و اولين بار بعد از جنگ جهاني اول در فرانسه ظهور يافت. اين سبك بر روي طراحي ساختمان‌ها، مبلمان، جواهرآلات، مد، ماشين‌ها، سالن‌هاي سينما، قطارها و هر چيز ديگري كه فكرش را بكنيد تأثير گذاشت. نام اين سبك، كوتاه شده «آرت دكوراتيو» (Arts Décoratifs) بوده و از نمايشگاه بين‌المللي هنرهاي مدرن دكوراتيو و صنعتي گرفته شده است. سبك‌هاي گوناگوني در شكل گيري آرت دكو شريك بوده‌اند كه كوبيسم يكي از آن‌ها به شمار مي‌رود.