انگكور محوطهاي باستاني در كامبوج است كه مجموعهاي از بقاياي پايتختهاي باستاني امپراتور خمر
را كه بين قرنهاي نهم تا پانزدهم ميلادي ساخته شدهاند،اين معماري در خود جاي داده است.
محوطه باستاني انگكور در سال 1992 به خاطر شرايط استثنايياش، به طور همزمان در فهرست ميراث جهاني
و ميراث در خطر يونسكو ثبت شد و در سال 2004، پس از دوازده سال مرمت و بازسازي از فهرست ميراث جهاني
در خطر خارج شد. اين ويرانههاي باستاني در ميان جنگلها و مزارع كشاورزي شمال درياچه بزرگ كامبوج
و در نزديكي شهر سيمراپ امروزي واقع شدهاند.
امپراتوري خمر در طول سيصد سال، يعني از سال 900 تا 1200 ميلادي، شاهكارهاي باشكوه معماري جهان
را در كرانههاي شمالي درياچه بزرگ كامبوج پديد آورد. اغلب اين آثار در محوطهاي
به طول 15 و عرض 5 مايل جمع شدهاند، هر چند كه پارك باستانشناسي انگكور محوطههايي
چون كبالسپين با فاصله 30 مايل را نيز شامل ميشود. در مجموع، بيش از 72 معبد و عمارت مهم باستاني
در اين محوطه شناسايي شدهاند. معبد اصلي انگكور، موسوم به انگكور وات، بين سالهاي 1112 تا 1150 توسط
سورياوارمن دوم، امپراتور خمر، به عنوان معبد اصلي و پايتخت ساخته شده است و در حال حاضر بزرگترين
و سالمترين معبد به جا مانده در اين محوطه باستاني است كه از زمان تأسيس تا امروز نيز اهميت مذهبي
خود را "ابتدا براي هندوها و سپس براي بودائيان " حفظ كرده است. اين معبد به مظهر معماري كلاسيك خمرها
بدل شده است و به عنوان سمبل كشور كامبوج، روي پرچم اين كشور نيز نقش بسته و در حال حاضر بزرگترين
جاذبه گردشگري اين كشور محسوب ميشود.
انگكور وات كه با به هم آميختن دو سبك اصلي معابد خمرها ــمعابد پلهاي و معابد سرسراييــ ساخته شده
است، نمادي از كوهستان مِرو، مأمن خدايان در اسطورههاي هندو، است. درون خندق و ديواري
به طول 6/3 كيلومتر، سه سرسراي چهارگوش كه هر يك بر فراز ديگري ساخته شدهاند، قد برافراشتهاند
كه بزرگترين سرسرا (سرسراي زيرين) 187 در 215 متر مساحت دارد. در مركز اين معبد نيز برجي سر به
آسمان برداشته است. اين معبد علاوه بر عظمت و توازنش از لحاظ معماري، به خاطر نقشبرجستههاي بيشمار
و مجسمههاي رقاصان و پريانش از شهرت خاصي برخوردار است
تاريخچة انگكور وات
سورياوارمن دوم، امپراتور خمرها، در اوايل قرن دوازدهم ميلادي انگكور وات را به عنوان پايتخت
و معبدي براي ويشنو، يكي از ايزدان مذهب هندو، ساخت. از آن جايي كه تا به حال هيچ لوح يا كتيبه متعلق
به زمان ساخت انگكور وات كه در آن به اين معبد اشاره شده باش به دست نيامده است، نام واقعي آن
بر كسي معلوم نيست. نام امروزي اين معبد، يعني انگكور وات، در زبان كامبوجي به معناي «معبد شهر» است.
به نظر ميرسد با مرگ سورياوارمن دوم در سال 1150، ساخت اين نيمهتمام رها شده است،
چنان كه نقشبرجستههاي نيمه تمامي كه در اين معبد به چشم ميخورند نيز مؤيد اين نظريه هستند.
با به حكومت رسيدن امپراتور بعدي خمرها، پايتخت به نقطهاي ديگر واقع در چند كيلومتري انگكور وات منتقل شد
و اين معبد تا قرن 14 و 15 ميلادي كه فرقهاي از بودائيان آن را به يك معبد بودائي تبديل كردند، به حال خود رها
شده بود.
از آن زمان تاكنون اين معبد هيچگاه به حالت متروك در نيامده است كه اين مسئله در ميان معابد محوطه باستاني
انگكور يك استثناء به حساب ميآيد. يكي از نخستين سياحان غربي كه از اين معبد ديدار كرد، آنتونيو دومگدالنا،
كشيش پرتغالي بود كه در سال 1586 از اين محوطه ديدن كرد. دامگدالنا درباره انگكور وات
مينويسد: «اين معبد چنان شكوه خارقالعادهاي دارد كه قلم از توصيف آن عاجز است، خاصه آن كه اين معبد
شبيه هيچ عمارتي در هيچ نقطهاي از جهان نيست.» اما دامگدالنا و ديگر سياحان غربي، تصور نميكردند
كه ساخت چنين معبد باشكوهي از خمرها بربيايد و به اشتباه قدمت اين معبد را همپاي امپراتوري روم باستان
تصور ميكردند. اما مطالعات باستانشناسي و مداركي كه در طول بازسازي و مرمت محوطه باستاني انگكور
كه در قرن بيستم به دست آمد، تاريخ واقعي آن را بر همگان آشكار كرد.
انگكور وات در دوران معاصر
معماري معبد انگكور وات در قرن بيستم تحت بازسازي و مرمت كلي قرار گرفت، اما با آغاز جنگهاي داخلي
و حكومت خمرهاي سرخ در دهههاي 70 و 80 ميلادي، اين پروژه ناتمام ماند؛ اما خوشبختانه در طول اين مدت،
خسارات و آسيبهاي جدي به اين معبد وارد نيامد. با آغاز دهه 1990، كار مرمت و بازسازي انگكوروات از سر گرفته
شد و سازمان يونسكو در سال 1992، اين معبد و كل منطقه باستاني انگكور را به خاطر ارزش
فرهنگي و باستانشناختياش، در فهرست ميراث جهاني ثبت كرد. يونسكو به خاطر وضعيت ويژه اين منطقه
پس از دو دهه جنگ داخلي و بيتوجهي، اين محوطه را به طور همزمان در فهرست ميراث جهاني در خطر
نيز ثبت كرد تا با اين اقدام، به بسيج كمكهاي جهاني براي بازسازي و مرمت محوطه باستاني انگكور كمك كند.
اما كميته ميراث جهاني يونسكو، در سال 2004 پس از بررسي وضعيت محوطه باستاني انگكور و اعلام رضايت
از پروژه بازسازي 12 ساله اين محوطه و قدرداني از كمكهاي كارشناسي و مالي كشورهاي فرانسه، ژاپن،
ايتاليا، چين، هندوستان، اندونزي، مجارستان و سوئيس براي مرمت معبد انگكور وات و ديگر معابد و
عمارتهاي محوطه باستاني انگكور، به خروج اين محوطه از فهرست ميراث جهاني در خطر رأي داد.
با اين وجود كار مرمت و بازسازي انگكور وات همچنان ادامه دارد كه البته بيشتر اين پروژهها، با كمك مالي
دولت خارجي و به دست كارشناسان و متخصصان بينالمللي صورت ميگيرد. معماري انگكور وات در حال حاضر به
بزرگترين جاذبه توريستي كشور كامبوج تبديل شده است و هر چند تاكنون آماري از تعداد دقيق بازديدكنندگان
اين معبد منتشر نشده است، اما بنا به اعلام وزارت گردشگري كامبوج، از يك ميليون توريست خارجي كه در سال
2004 به اين كشور سفر كردهاند، 57 درصد قصد بازديد از معبد انگكور وات را داشتهاند.
- شنبه ۲۰ مهر ۹۸ ۰۹:۵۰ ۱۴۱ بازديد
- ۰ نظر